Likidite, bir varlığın veya menkul kıymetin piyasa fiyatını etkilemeden hazır nakde dönüştürülebildiği etkinlik veya kolaylığı ifade eder. En likit varlık nakit olarak görülüyor.
Likidite Nedir?
Likidite, bir varlığın, ki bizim konumuzda kripto para biriminin, içsel değerini yansıtan bir fiyattan piyasada hızla alınıp satılabilme derecesini tanımlar. Nakit, evrensel olarak en likit varlık olarak kabul ediliyor, çünkü en hızlı ve kolay bir şekilde diğer varlıklara dönüştürülebilir. Gayrimenkul, güzel sanatlar ve koleksiyon gibi maddi varlıkların tümü nispeten likit olmayan varlıklar olarak kabul ediliyor. Hisse senetlerinden kripto para birimlerine kadar değişen diğer finansal varlıklar, likidite spektrumunda çeşitli yerlerde yer alıyor.
Örneğin, bir kişi 10.000 TL’lik bir buzdolabı istiyorsa, buzdolabını almak için en kolay kullanılabilecek varlık nakittir. Eğer o kişinin nakit parası yoksa, ancak değeri 10.000 TL olan nadir bir kitap koleksiyonu varsa, koleksiyonları için buzdolabını takas edecek birini bulması pek olası değildir. Bunun yerine, koleksiyonu satması ve parayı buzdolabını satın almak için kullanmaları gerekecek. Bu durum uzun vadeli bekleme opsiyonu olan kişiler için olumlu olabilir ancak hızlı işlem yapmak isteyen kişi için çeşitli sorunlara da yol açabilir.
Piyasa Likiditesi ve Muhasebe Likiditesi
Piyasalarda iki ana likidite ölçüsü bulunuyor. Piyasa likiditesi, bir ülkenin borsası veya bir şehrin emlak piyasası gibi bir piyasanın, varlıkların istikrarlı, şeffaf fiyatlarla alınıp satılmasına ne ölçüde izin verdiğini ifade eder.
Öte yandan borsa, daha yüksek piyasa likiditesi ile karakterizedir. Bir borsada satışın hakim olmadığı yüksek bir işlem hacmi varsa, alıcının varlık için teklif ettiği fiyat (alış fiyatı) ve satıcının razı olduğu fiyat (satış fiyatı) birbirine oldukça yakın olacaktır. Alış ve satış fiyatları arasındaki fark daraldığında, piyasa daha likit olur, büyüdüğünde ise piyasa daha az likit hale gelir.
Muhasebe likiditesi ise bir bireyin veya şirketin finansal yükümlülüklerini kendilerine sunulan likit varlıklarla yerine getirme kolaylığını, yani borçlarını vadesi geldiğinde ödeyebilme kabiliyetini ölçer.
Kripto Paralarda Likidite
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi nakit en likit varlık olarak kabul ediliyor. Bunun yanında kripto para ekosisteminde en likit varlıkların stablecoin’ler olduğu düşünülüyor. Stablecoin'ler ve dijital para birimleri henüz günlük ödemeler için standardın bir parçası olmasa da, geniş çapta kabul görmelerinin an meselesi olduğu düşünülüyor. Her halükarda, kripto para piyasasındaki hacmin çoğu halihazırda stablecoin’lerde yapılıyor ve bu da stablecoin'lerin likit olarak nitelendirilmesini sağlıyor.
Öte yandan bazı kripto varlıklar diğerlerinden çok daha iyi likiditeye sahip. Bu sadece daha yüksek işlem hacminin ve piyasa verimliliğinin bir yan ürünü olarak karşımıza çıkıyor. Likidite, Bitcoin veya Ethereum gibi kripto para birimleri için bir sorun değil ancak iş işlem hacmi düşük altcoin’lere geldiği zaman bazı sorunlar olabiliyor.
Likidite Havuzu Nedir?
Likidite havuzu, akıllı sözleşmeye kilitlenmiş dijital bir kripto para birimi yığınıdır. Bu, daha hızlı işlemler için likidite yaratılmasını sağlar. Bir likidite havuzunun önemli bir bileşeni, otomatikleştirilmiş piyasa yapıcılardır (AMM'ler). AMM, dijital varlıkların geleneksel bir alıcı ve satıcı pazarı yerine otomatik bir şekilde alınıp satılmasına izin vermek için likidite havuzlarını kullanan protokollerdir.
